Łączy nas pamięć. Żonkile na ulicach Zduńskiej Woli

DSC_1222
fot. UM Zduńska Wola

19 kwietnia, w rocznicę wybuchu powstania w getcie żydowskim w Warszawie w 1943 roku, na ulicach Zduńskiej Woli pojawiły się żonkile. Te kwiaty są symbolem pamięci o bohaterskim zrywie ludności żydowskiej. W akcji "Łączy nas pamięć" wzięli udział samorządowcy i młodzież zduńskowolska.

O 81. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim mieszkańcom Zduńskiej Woli przypomniano podczas akcji „Łączy nas pamięć", podczas której prezydent Zduńskiej Woli Konrad Pokora wraz z nowo wybranymi radnymi młodzieżą rozdawał na ulicy żonkile. Te papierowe, jak i żywe kwiaty symbolizują pamięć o oporze Żydów, którzy 19 kwietnia 1943 roku chwycili za broń. Większość zginęła próbując stawić opór niemieckim okupantom.

Młodzież oczyściła także także kamienie pamięci, tak zwane „stolperstein", które zostały umieszczone w zduńskowolskich chodnikach w 2022 roku, w 80. rocznicę likwidacji getta żydowskiego w Zduńskiej Woli. To pamiątkowe kostki, jakie przypominają o dawnych mieszkańcach Zduńskiej Woli. O bohaterskim strażaku Lejbuszu Monicu, deportowanym do obozu w Chełmnie, zamordowanym w 1942 roku. Jego stolperstein umieszczono na ulicy Kościelnej.

Druga pamiątka przypomina o doktorze Jakubie Lembergu. Lekarz i społecznik żydowski w getcie w Zduńskiej Woli pełnił funkcję przełożonego starszyzny i zorganizował między innymi farmę rolniczą przy ul. Ogrodowej, co pozwalało dostarczać żywność dla ludności getta. Współdziałał także z polskim ruchem oporu. Prawdopodobnie został zamordowany podczas likwidacji getta w Zduńskiej Woli. Jego stolperstein umieszczono przy ul. Stefana Złotnickiego.

Stolperstein (z niemieckiego – kamień, o który się potykamy) to określenie pomników ofiar nazizmu w postaci osadzonych w bruku betonowych kostek z mosiężną tabliczką z wyrytym na niej nazwiskiem upamiętnionej osoby, datami jej urodzin i śmierci oraz informacją o losie, jaki ją spotkał. Stolperstainy mocowane są w chodniku, zazwyczaj w pobliżu ostatniego miejsca zamieszkania upamiętnionej ofiary.


Kolejnym elementem akcji będzie wydarzenie w bibliotece. W piątek, 19 kwietnia o godzinie 17:30 w Stacji Pokolenie w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Jerzego Szaniawskiego w Zduńskiej Woli uczennice I Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Wielkiego w Zduńskiej Woli Julia Ciapa i Maria Malarczyk, które brały udział udział w XXIX Sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży. Przedstawią prezentowany tam projekt „Zginąć, ale z honorem (Krystyna Budnicka). Bohaterska walka zbrojnych żydowskich organizacji bojowych z Niemcami z perspektywy 80 lat – o ludzki, społeczny i narodowy honor oraz godność na przykładzie powstania w getcie warszawskim".

W organizację przedsięwzięcia w 81. rocznicę wybuchu powstania żydowskiego w getcie warszawskim włączyły się Powiat Zduńskowolski, Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola, Miejska Biblioteka Publiczna im. Jerzego Szaniawskiego w Zduńskiej Woli, Miejski Dom Kultury w Zduńskiej Woli, Powiatowe Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji w Zduńskiej Woli, I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Wielkiego w Zduńskiej Woli oraz II Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II w Zduńskiej Woli i Szkoła Podstawowa nr 10 w Zduńskiej Woli.

Powstanie w getcie warszawskim to bohaterska zbrojna walka żydowskich organizacji bojowych z Niemcami toczona od 19 kwietnia do 15 maja 1943 roku. To największy akt zbrojnego oporu Żydów w czasie II wojny światowej, jaki rozpoczął się gdy Niemcy przystąpili do likwidacji warszawskiego getta po wcześniejszych akcjach wywózkach Żydów prowadzonych w 1942 i na początku 1943 roku. Po zakończeniu walk cały teren dzielnicy żydowskiej metodycznie spalono i zrównano z ziemią. Zginęło około 50 tys. osób. Tylko nieliczni mieszkańcy getta warszawskiego przeżyli wojnę.

Źródło: UM Zduńska Wola